Inicijativa mladih za ljudska prava Srbije zahtijeva od Vrhovnog javnog tužilaštva i regulatornih tijela da u kontekstu višemjesečnih građanskih protesta u Srbiji procesuiraju kršenje ljudskih prava nad građanima i građankama susjedne nam zemlje, ali i kršenje prava stranih državljana, posebno Hrvatske, koji su posljednjih mjeseci bili na meti predstavnika vlasti i provladinih medija.
Konkretni slučajevi napada na hrvatske državljane i državljane Srbije sa dvojnim državljanstvom mapirani su u novom Inicijativinom izveštaju Dosije Hrvatska: Koordinacija mržnje. Kršenje ljudskih prava građana/ki Hrvatske i propagiranje mržnje tokom političke krize u Srbiji (decembar 2024 – februar 2025). Inicijativa je mapirala pet najindikativnijih slučajeva kršenja prava i analizirala preko 20 diskriminatornih izjava najviših zvaničnika Republike Srbije, provladinih medija i političara bliskih režimu.
“Izvještaj dekonstruiše medijske spinove u vezi sa ‘Blokadnom kuharicom’, odnosno narativ o ‘mešanju’ zvanične Hrvatske i njenih građana/ki u studentske proteste i blokade u Srbiji i daje pregled lažnih optužbi da su hrvatski studenti/kinje koji su boravili u Beogradu krajem decembra pripadnici Sigurnosno-obaveštajne agencije”, objašnjava Inicijativa. “Poseban fokus izveštaja je na nekoliko slučajeva: targetiranje studenata u blokadi – braće Stojaković sa Fakulteta organizacionih nauka – zato što poseduju hrvatsko državljanstvo; objavljivanje ličnih podataka i fotografija pasoša nekoliko hrvatskih državljana/ki od strane osuđenog ratnog zločinca Vojislava Šešelja; kao i proterivanje 13 stranih državljana/ki iz Srbije koji su učestovali na programu Erste Fondacije u Beogradu.”
Stav je Inicijative da bi se, u cilju dobrosusjedskih odnosa i preuzimanja odgovornosti za izgovorenu riječ, najviši predstavnici izvršne i zakonodavne vlasti u Srbiji trebali ispričati stranim državljanima, kao i građanima Srbije koji imaju i hrvatsko državljanstvo, zbog kleveta i optužbi da su „špijuni hrvatske tajne službe”. “Ministarstvo unutrašnjih poslova i Vrhovno javno tužilaštvo moraju bez odlaganja utvrditi na koji način su pojedinci i mediji došli do ličnih dokumenata stranih državljana/ki koji su boravili/borave u Srbiji, procesuiraju odgovorne i o svemu obaveste javnost. Poverenik za zaštitu ravnopravnosti, Poverenik za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti, kao i Zaštitnik građana treba da u najkraćem mogućem roku preduzmu radnje kako bi se poštovali Zakon o zabrani diskriminacije, Zakon o zaštiti podataka o ličnosti i Zakon o zaštitniku građana.”
Inicijativa upozorava da bi neprocesuiranje ovih napada dodatno otežalo pristupanje Srbije Evropskoj uniji , imajući u vidu da su institucije i službenici EU-a u više navrata osudili nezakonita hapšenja i protjerivanja građana odnosno građanki zemalja članica i javno objavljivanje ličnih podataka. Postupanjem institucija Srbije stekao bi se minimum garancija da će ova i slična kršenja ljudskih prava državljana Hrvatske i građana Srbije s državljanstvom Hrvatske u budućnosti biti incident, a ne pravilo, zaključuje Inicijativa.
